Een bedrijf kopen uit een faillissement heeft zeker interessante voordelen, maar kent ook nadelen. Het grootste nadeel? Garantie tot aan de voordeur.
Met praktijkervaring in zowel faillissementen als overnames vanuit een faillissement deelt Toine Hitzert van Mistral Legal/Jouwovername.com graag zijn kennis én tips over het kopen van een failliet bedrijf.
De rol van de curator
Een curator wordt door de rechtbank aangesteld op het moment dat een bedrijf failliet wordt verklaard. Hij of zij heeft de taak om het faillissement af te wikkelen en een zo hoog mogelijke opbrengst te realiseren voor de schuldeisers.
De curator probeert daarom eerst om de failliete onderneming als geheel te verkopen, omdat dit vaak zorgt voor de hoogste opbrengst. Pas als dat niet lukt, verkoopt de curator losse onderdelen van de onderneming.
De curator heeft voor de verkoop toestemming nodig van de rechter-commissaris. Deze rechter kijkt daarbij niet alleen naar de prijs, maar naar het hele plaatje. Het feit dat een koper bijvoorbeeld ook een belangrijk deel van het personeel wil overnemen, kan positief bijdragen aan het krijgen van die toestemming. En dus aan het slagen van een bod.
Het onderhandelings
Na het faillissement maakt de curator een bidbook: een document waarin staat wat er in de boedel zit en wat er dus te koop is. Dit wordt verstrekt op aanvraag, na het tekenen van een geheimhoudingsovereenkomst. Omdat een curator vaart in het proces wil houden, heb je als potentiële koper meestal maar een paar dagen de tijd om een schriftelijk bod te doen.
Let op: denk goed na over hoe je dat bod precies verwoordt, om te voorkomen dat je al gebonden bent terwijl er nog een aap uit de mouw kan komen…
Zijn er meerdere geïnteresseerden? Dan houdt de curator biedingsrondes. Met degenen die het beste (voorlopige) bod hebben gedaan, onderhandelt de curator verder.
Cherry picking?
In een faillissement koop je alleen de activa, niet de passiva (dus niet de schulden). Het gaat dan om de onderneming als geheel of om losse onderdelen zoals:
* handelsnaam / intellectuele eigendomsrechten;
* voorraad en/of inventaris;
* personeelsbestand;
* machinepark en materieel;
* debiteuren;
* goodwill en knowhow;
* klantenbestand en contracten;
* website, domeinnaam en content;
* socialmedia-accounts;
* telefoonnummers en mailadressen.
Goed om te weten: de curator moet bij sommige activa eerst schakelen met pandhouders en partijen die mogelijk een eigendomsvoorbehoud hebben.
Je mag kiezen wat je wel en niet wilt overnemen: cherry picking. Maar realiseer je dat een curator daar over het algemeen niet in mee gaat. Hij of zij wil bij de rechter-commissaris een bod neerleggen waarin de belangen van de schuldeisers en eventueel personeel zo goed mogelijk gewaarborgd zijn.
Natuurlijk hangt dit ook af van de belangstelling in de markt. Zijn er meerdere geïnteresseerden? Dan kan de curator meer eisen stellen. Is er weinig interesse? Dan kun jij als koper kieskeuriger zijn.
Voordelen
Het grootste voordeel van een failliet bedrijf kopen is de prijs: deze is aanzienlijk lager dan de normale marktwaarde. Het is daarnaast een kans om marktaandeel te vergroten of een nieuwe doelgroep te bereiken.
Het biedt ook op andere manieren mogelijkheden. Mistral Legal heeft bijvoorbeeld voor een grote transportondernemer al vaker kleinere bedrijven uit een faillissement opgekocht. Het grote voordeel: de kans om – in een schaarse markt – ervaren chauffeurs over te nemen. (Let op, personeel is niet verplicht om mee over te gaan.) Daarnaast kon de koper zo snel beschikken over extra materieel, zonder de gebruikelijke lange levertijden.
Nadelen
Kansen genoeg dus! Maar een bedrijf van de curator kopen kent ook uitdagingen:
1. Je hebt garantie tot aan de voordeur. De curator geeft geen garanties en vrijwaringen die je normaal gesproken bij een overname zou vragen.
2. Je moet onder tijdsdruk handelen. De doorlooptijd is kort, want de curator wil de vaart erin houden.
3. De curator wil zo veel mogelijk partijen aan tafel hebben die een bod doen, dus er is concurrentie.
4. Er is weinig tijd voor eigen onderzoek. Waarschijnlijk heeft de curator ook niet alle informatie, dus je moet zelf op onderzoek uit (denk wel aan de geheimhoudingsovereenkomst!).
5. Je kunt weliswaar interessante contracten overnemen met bijvoorbeeld afnemers, maar zij zijn wettelijk niet verplicht om daarin mee te gaan. Feitelijk koop je dus een klantenbestand.
Tips
Businesscase
Er is niet voor niets sprake van een faillissement. Hoe ga jij er als koper wel een goede businesscase van maken? Het kopen van een bedrijf uit een faillissement is een risico, maar neem dit risico zo zorgvuldig mogelijk.
Kijk verder dan je neus lang is en probeer zo veel mogelijk informatie boven tafel te krijgen: stel vragen aan de curator, lees de faillissementsverslagen en vraag rond in de markt. Pas wel op dat je de geheimhoudingsovereenkomst niet schendt.
Personeel
De regels over overgang van onderneming gelden niet in een faillissement. Je kunt dus selectiever zijn in wie je wilt meenemen en je mag nieuwe arbeidsvoorwaarden aanbieden. Let op: je bent wél gebonden aan een eventuele cao.
Het personeel is niet verplicht om mee te gaan. Realiseer je dat een faillissement voor hen ingrijpend is. Ze krijgen nog 6 weken lang hun loon uitbetaald door het UWV en hebben daarna recht op een WW-uitkering, maar zullen snel naar vacatures kijken.
Wil je voorkomen dat ze naar de concurrent stappen? Handel dan voortvarend. Hoe sneller en beter jouw voorstel is, hoe minder aanleiding er is om bij een ander bedrijf te solliciteren.
Besef ook dat knowhow en de goede relatie met de klanten voor een groot deel samenhangen met het personeel. Dat maakt het overnemen van de vertrouwde medewerkers vaak belangrijk voor het slagen van een overname.
Hulp nodig bij een overname uit faillissement?
Wil je een failliet bedrijf kopen? Weet dat een overname uit een faillissement andere spelregels kent dan een ‘gewone’ overname. Je moet daarnaast snel kunnen schakelen en begrijpen hoe een curator te werk gaat (en onderhandelt).
Het is verstandig om een deskundige in te schakelen met verstand van overnames én van faillissementsrecht. Wil je een keer kennismaken met Toine en hierover sparren? Neem dan gerust contact op!