Het aangaan van een overeenkomst is over het algemeen een vrij eenvoudige rekensom: aanbod + aanvaarding = overeenkomst.
Maar hoe kom je tot het einde van een overeenkomst? Wat als de omstandigheden veranderd zijn of de samenwerking niet meer soepel verloopt, en je wilt het contract beëindigen? Dat kan op verschillende manieren.
Let op: voor sommige overeenkomsten staan in de wet specifieke eisen als je ze wilt beëindigen. Bijvoorbeeld voor een arbeidsovereenkomst of huurovereenkomst. Win daarover altijd juridisch advies in bij een specialist.
1. Het einde van de afgesproken periode (‘van rechtswege’)
Bij een contract voor bepaalde tijd spreek je af dat je bijvoorbeeld een jaar samenwerkt, waarna de overeenkomst eindigt. In dat geval hoef je dus niets te doen. Maar check dat voor de zekerheid in het contract en de algemene voorwaarden! Soms staat daar namelijk een automatische verlenging in na afloop van de contractsperiode, tenzij je op tijd opzegt.
Tweede aandachtspunt: bij sommige overeenkomsten voor bepaalde tijd moet je het einde van de overeenkomst nog wel op tijd schriftelijk bevestigen. Denk aan een arbeidsovereenkomst of huurovereenkomst.
2. Opzegging
Een overeenkomst voor bepaalde tijd kun je vaak niet tussentijds opzeggen. Een overeenkomst voor onbepaalde tijd kun je meestal wél opzeggen.
Wanneer dat kan, met welke opzegtermijn, hoe je dit doet en wat de (financiële) gevolgen zijn, vind je in het contract of in de algemene voorwaarden. Voor bijvoorbeeld een arbeids- of huurovereenkomst moet je daarnaast in de wet kijken wat er staat over opzegging.
Zeg een contract altijd schriftelijk op, zo voorkom je misverstanden. De opzegging zorgt ervoor dat de overeenkomst eindigt.
Goed om te weten: een opzegging wordt soms ook wel annuleren of beëindigen genoemd.
3. Ontbinding
Komt jouw contractspartij haar verplichtingen niet na? Dan kun je mogelijk het contract ontbinden. Doe dit schriftelijk, bij voorkeur per aangetekende brief.
Je moet dan voldoen aan de volgende voorwaarden:
- Je hebt de ander schriftelijk een redelijke termijn gegeven om alsnog de afspraken na te komen.
- De contractspartij voldoet dan nog steeds niet aan haar verplichtingen. Of kan dat niet meer.
- Het tekortschieten van jouw contractspartij is ernstig genoeg om de ontbinding te rechtvaardigen.
Het gevolg van ontbinding is dat jullie alle prestaties die over en weer geleverd zijn, moeten terugdraaien. Daarvoor hoef je niet langs de rechter, tenzij de ander het er niet mee eens is. Dat terugdraaien is niet altijd even handig of gewenst. In dat geval is gedeeltelijke ontbinding misschien een goede oplossing.
Let op: voor de meeste contracten mag je het recht op ontbinding beperken of zelfs helemaal uitsluiten. Lees dus eerst goed het contract en de algemene voorwaarden door.
4. Vernietiging
Vernietiging van een overeenkomst betekent juridisch dat deze nooit heeft bestaan. Heb jij bijvoorbeeld iets geleverd aan je contractspartij? En wordt de overeenkomst vernietigd? Dan kun je om teruggave vragen, want de eigendom is nooit overgegaan.
In de wet staan 4 mogelijkheden voor vernietiging. Dat zijn de zogeheten wilsgebreken:
- Dwaling: bij het sluiten van de overeenkomst ben je uitgegaan van een verkeerde voorstelling van zaken. Had je dit geweten, dan had je het contract nooit gesloten.
- Bedrog: net als bij dwaling is er een verkeerde voorstelling van zaken, maar hierbij is er opzet in het spel. Je contractspartij heeft opzettelijk onjuiste informatie gegeven of informatie verzwegen.
- Misbruik van omstandigheden: de andere partij heeft bij het contract misbruik gemaakt van de situatie. Bijvoorbeeld van jouw onervarenheid of afhankelijkheid.
- Bedreiging: de overeenkomst is gesloten onder invloed van dreigementen. Het moet gaan om een dusdanig serieuze bedreiging dat de gemiddelde persoon zich hierdoor zou laten beïnvloeden.
Je kunt een overeenkomst vernietigen door je contractspartij dit per aangetekende brief te laten weten. Komen jullie er samen niet uit? Dan moet je de rechter vragen het contract te vernietigen.
5. In goed overleg
Je kunt natuurlijk ook in goed overleg een contract beëindigen. Zet zowel de beëindiging als de gevolgen hiervan duidelijk op papier zodat er geen misverstanden over kunnen ontstaan.
Tips
Denk bij het opstellen al na over het einde van de overeenkomst. Sluit hierbij zo veel mogelijk aan bij de juridische begrippen. Want als in een contract staat dat partijen de overeenkomst kunnen ‘beëindigen’: bedoelen ze daarmee dan opzeggen, ontbinden of vernietigen?
Gaat het om een Engelstalig contract? Zet dan de Nederlandse term tussen haakjes erbij om uit te leggen wat je bedoelt. Bijvoorbeeld als je het hebt over ‘to terminate/cancel/end an agreement’.
Eerste hulp bij keuzestress
Wil je een contract beëindigen? Afhankelijk van de situatie heb je mogelijk meerdere opties tot je beschikking. Daarnaast is wijziging van het contract misschien ook nog een alternatief.
Aangezien elke keuze voor- en nadelen heeft, is het verstandig hier zorgvuldig over na te denken. Behoefte aan een juridische en strategische sparringpartner? Neem dan contact op met Mistral Legal.